Grip op machteloosheid aan het sterfbed
Gevoelens van machteloosheid en onmacht zijn enorm frustrerend. Juist dat, wordt vaak ervaren aan het sterfbed. Je wilt ondersteunen, je voelt de onmacht omdat je niet weet HOE je helpen kunt. Het is net alsof je de navigatie aan het instellen bent, zonder eindbestemming in te toetsen. Het geen zin. Om richting te bepalen (voor je handelen) heb je een bestemming nodig.
In de podcast Stervensgoed van deze week: 'Wat kan ik doen tegen machteloosheid?', deel ik een aantal ondersteunende inzichten. Je beluistert de podcast hier:
👉🏻Je luistert de podcast ook via apple en Spotify. Reageren op Stervensgoed podcast? Graag! Dat kan onder dit blog!
👉🏻Verdiepen in het laatste stukje leven zodat je met al je warmte kunt ondersteunen? Volg de gratis videotraining voor onmisbare inzichten via deze link.
Ervaringsverhaal over het laatste stukje leven
Het gaat over een koppel van ongeveer 70 jaar. Ze waren redelijk vitaal totdat in één keer de gezondheid van de man achteruit ging. Na vele onderzoeken in het ziekenhuis werd een agressieve vorm van kanker vastgesteld.
De man ligt steeds meer in bed en slaapt bijna 24 uur per dag. Ik kom op huisbezoek en merk dat zijn vrouw erg onrustig is. Ze loopt te ijsberen door het appartement en is heel gespannen. Ze geeft aan dat ze zich machteloos voelt en geen rust vind. Toen ik vroeg wat haar onrustig maakte, zei ze: ‘Ik weet niet wat ik moet doen. Hij wil niet eten, nauwelijks drinken, niet praten, hij heeft pijn en is onrustig.’ Ze weet niet hoe ze kan helpen. Deze situatie is herkenbaar en komt heel vaak voor. Emoties zoals onmacht, machteloosheid en rusteloosheid horen hierbij.
‘De eindbestemming is toch al bekend als je ondersteunt in de laatste levensfase?’
Op weg naar de eindbestemming
Wat was ik graag vele maanden eerder bij deze mensen terecht gekomen. Dan hadden we een plan kunnen maken. Want als je niet weet waar je heen wilt, weet je ook niet precies wat je moet doen. Vergelijk dat met een tomtom in je auto. Als je die instelt, heb je een doel nodig waar je heen wilt. Als je niets invoert, weet de tomtom niet waar je heen wilt.
Laatst vroeg iemand mij: ‘De eindbestemming is toch al bekend als je ondersteunt in de laatste levensfase?’ Dat is waar, want uiteindelijk volgt het overlijden. Maar als je een tomtom instelt met je eindbestemming krijg je ook verschillende opties.
Wil je de snelste of kortste weg?
Wil je snelwegen ontwijken?
Dit zijn ook de opties waar ik het over heb. Wat is nu écht belangrijk in deze situatie? Ben je liever zo snel mogelijk over de snelweg bij je eindbestemming of neem je de toeristische route om onderweg nog mooie plekjes te zien? Je komt alle twee bij je eindbestemming aan, maar de route is heel anders.
Als de grond zo onder je voeten kan schudden, is juist die houvast enorm belangrijk.
Een goed plan in de laatste levensfase is essentieel
Als een vrouw zwanger is, gaat ze naar de verloskundige voor consulten en voorlichting. Ze krijgt een echo en gaat zich voorbereiden op de bevalling. Het is dan ook zo spijtig dat wij pas opgeroepen worden als iemand al bijna in de actieve stervensfase is. Dan is het soms dweilen met de kraan open.
Mooier is om, net als bij een zwangerschap, op tijd te kijken.
Wat is belangrijk?
Welke route wil je nemen?
Er zijn zoveel meer routes dan je denkt. Er is heel veel onwetendheid over wat allemaal mogelijk is. Een van de grootste angsten van mensen in de laatste levensfase is dat ze afhankelijk worden. Wat willen mensen? Dat soort voorbereidingen ontbreken vaak en dat veroorzaakt angst, onrust en machteloosheid.
Mantelzorgers merken ook: oh, over dit scenario hebben we ook nooit gesproken. Nu weet ik eigenlijk niet wat diegene wel of niet zou willen. Beslissingen nemen op het moment dat je emotioneel bent, zijn niet altijd de allerbeste beslissingen.
Ik denk dat het een goede zaak is om daar van tevoren over na te denken. Scenario’s schetsen en net als met die tomtom een aantal wegen bekijken. Wat is bijvoorbeeld de mooiste route die wij kunnen nemen? Hoe kunnen wij ervoor zorgen dat er zoveel mogelijk rust is? Daarvoor is een goed levenseinde plan essentieel. Dat geeft houvast. Als de grond zo onder je voeten kan schudden, is juist die houvast enorm belangrijk.
Helderheid, rust en houvast bij een aankomend overlijden
Overweeg daarom allerlei opties, zowel op medisch als niet-medisch gebied. Voor de meeste leken is dat helemaal niet te overzien. Dat bedoel ik niet vervelend, maar dat is wel de realiteit. Als er iets met je auto is, ga je ook naar de garage. Deze mensen kunnen je op de beste manier adviseren omdat ze verstand van zaken hebben. In de Stervendgoeddoula training word je opgeleid om te ondersteunen op niet-medisch gebied in de laatste levensfase. Levenseinde doula's zijn ondersteuners in de laatste levensfase en geven een enorme meerwaarde voor de stervende en diens naasten.
Ik wil je uitnodigen om na te denken wat belangrijk is voor jou!
Grip op het levenseinde
Uiteindelijk vertrekken we allemaal een keer. Soms is dat snel, soms is ons nog heel wat tijd gegeven. Maar ook dan is het fijn om een levenseindeplan te hebben. Je weet immers maar nooit! Het is niet alleen voor jezelf, maar je naasten willen ook graag weten wat ze kunnen doen om te ondersteunen als de situatie zich voordoet.
Meestal zijn het mantelzorgers/dierbaren die zich enorm zorgen maken over hun partner, vader, moeder of andere dierbaren. Als mantelzorger kun je denken: jeetje, ik zit nu in een situatie die heel moeilijk is. Hier wil ik beter op voorbereid zijn. Zodat ik weet wat ik beter wel of niet kan doen.
Ik ga graag met je aan de slag als je hiervoor ondersteuning zoekt. Dit nieuwe traject is 1-op-1 omdat ik met je afstem wat voor jou/jullie belangrijk is. Het is een persoonlijk levenseindeplan. Het traject heet ‘’Grip op het levenseinde”. We maken een heel concreet plan over wat belangrijk is, waarin we verschillende routes uitstippelen. Mocht je interesse hebben, laat het mij weten. Je vindt hier meer informatie.
Wekelijks nieuwe inzichten ontvangen hoe je op een mooie manier ondersteunt in de laatste levensfase? Schrijf je hier in om up to date te blijven.
