De grote meerwaarde van een professional aan het sterfbed

Gelukkig zijn er tal van vrijwilligers in de palliatieve en terminale (thuis) zorg, die ondersteunen aan het sterfbed. Sommige vrijwilligers hebben veel ervaring en sommige mensen ontwikkelen hun vaardigheden.  Een Stervensgoed doula, levenseinde doula, stervensbegeleider of rouwcoach zijn echter professionals in het vakgebied. Ze hebben scholing en trainingen gevolgd en hebben een expertise in hun vakgebied. Ze hebben een grote meerwaarde en dragen ook een andere verantwoordelijkheid. Dit blog gaat over de meerwaarde van de professionals aan het sterfbed.

Je beluistert de Stervensgoed podcast nr 74 hier:

👉🏻Je luistert de podcast ook via apple en Spotify. Reageren op Stervensgoed podcast? Graag! Dat kan onder dit blog!

👉🏻Verdiepen in het laatste stukje leven zodat je met al je warmte kunt ondersteunen? Volg de gratis videotraining voor onmisbare inzichten via deze link.

De professional vs de vrijwilliger aan het sterfbed

Er zijn enorm veel vrijwilligers die iets betekenen voor mensen in hun  laatste levensfase. Tegelijkertijd is er ook een heel grote groep die op een professionele manier ondersteunt om mensen te helpen aan het sterfbed. Daarbij is niet alleen de stervende belangrijk, maar ook de familie en dierbaren die erbij betrokken zijn.

Soms is bij (aanstaande) Stervensgoed levenseinde doula of andere professionals in dit vak een twijfel. “Wat heb ik als professional te bieden als zoveel mensen dit werk gratis vervullen?” Dit is dan ook een reden waarom ik graag in dit artikel een aantal inzichten wil delen. Tevens zal ik een aantal belangrijke misvattingen onthullen over vrijwiligers en professionals in de palliatieve zorg.

De lat van een professional ligt hoger

Ten eerste geloof ik dat er enorm veel goede vrijwilligers zijn in de terminale vrijwillige thuiszorg of in een hospice. 

Wat vooral belangrijk is, als (vrijwillige) zorgverlener, is dat je in ieder geval ook goed voor jezelf kunt zorgen. Dat je stevig staat; met beide voeten op de grond.

 Een stevige fundering is belangrijk omdat je te maken kan krijgen met mensen die bang zijn, die heftige emoties ervaren, die verdrietig zijn of die het over taboes of trauma’s in hun leven gaan hebben.

Ik geloof dus in heel goede vrijwilligers, maar de lat voor een professional ligt een stuk hoger. Dat is ook logisch. Als professional heb je andere standaarden, verwachtingen en maak je duidelijke afspraken. Voor een vrijwilliger is het allemaal toch wat vrijblijvender. 

De lat voor een professional ligt ook hoger omdat die meer verantwoordelijkheid draagt. Niet voor de ander, maar voor het proces. Een professional werkt ergens naar toe en spreekt hardop intenties uit. Er zijn echter vrijwilligers die zo ontzettend goed werk leveren dat ze een professional zouden kunnen zijn.

Staat een stervende wel op hulp te wachten?

Wat ik heel mooi vind, en dat wordt onderbelicht, is de energetische transactie die plaats vindt tussen de verschillende partijen. De rol van de stervende , diegene die de hulp mag ontvangen en de begeleider die de hulp geeft. Ik zal uitleggen wat ik bedoel.

Om een voorbeeld te geven: Ik help van nature heel graag andere mensen en dat ging soms zelfs zo ver in de 'disease to please', zoals de Engelsen dat zeggen. Ik wil graag aardig gevonden worden en ik wil graag dat je mij leuk vindt. Ik wil het graag goed doen voor de ander en van nature die ander helpen. (is dat herkenbaar 😉?)

Daar zit een valkuil in dat je zo ver gaat dat je de ander wilt ondersteunen en helpen, en diegene daar eigenlijk niet zoveel behoefte aan heeft. De ander weigert ondersteuning, wil het zelfstandig doen, vindt het niet nodig of sluit je buiten.

Op het moment dat je een professionele relatie met iemand hebt, wordt die veel duidelijker gekaderd. er zijn duidelijke afspraken over de rol die je hebt.

 Dat is een enorm groot voordeel. Voor zowel de professional als degene die hulp mag ontvangen. Er is heel duidelijk een hulpvraag en en iemand die geholpen wil worden. Zonder hulpvraag  worden alle goed bedoelde adviezen in de wind geslagen.

Haal de stervende uit de slachtoffer rol en geef hem de kracht van gelijkwaardigheid

Met de professional aan het sterfbed is een duidelijke samenwerkingsovereenkomst. Zowel op papier als energetisch. Je hebt ook een waardeoverdracht in geld. 

“Ik help jou en jij helpt mij" (bijvoorbeeld om mijn rekeningen te betalen.)

Een waardeoverdracht zorgt voor gelijkwaardigheid.

Dat maakt per definitie dat degene die hulp ontvangt ook iets teruggeeft. 

Dit is een heel gevoelig punt voor veel mensen. 

Ontvangen, vinden wij over het algemeen namelijk heel lastig (vooral de zorgende mensen onder ons, we geven makkelijker). 

Toch vragen wij het aan diegene die stervende is of aan de familieleden om te ontvangen. “Ik kom je helpen, ik geef je mijn liefde en ik geef je mijn zorg. Ontvang het maar!” 

Zonder tegenoverdracht maakt het de ander afhankelijk. Bijna niemand wil zich in die slachtofferrol voelen. 

Veel mensen die stervende zijn, willen geen slachtoffer zijn en willen zich niet ziek voelen. Op het moment dat wij die verantwoordelijkheid kunnen terugleggen, kunnen wij vragen: ‘Oké, wat is jouw hulpvraag? Wat heb je nodig?

Een professional zal dat duidelijk uitspreken en kaderen. Op deze manier gaat de zorgprofessional samen met zijn of haar cliënt aan het werk. En zo zet je én de professional in zijn kracht én diegene die stervende is. Als professional geef je de verantwoordelijkheid aan de cliënt. Hiermee maak je dus iemand niet een slachtoffer, maar geef je juist iemand de kracht om met de situatie om te gaan.

Andere verwachtingen van professional dan van vrijwilliger

We gaan een evenredige en gelijkwaardige relatie aan. Een relatie van geven en ontvangen. Ik geef jou wat en ik mag van jou wat ontvangen Voel je hoe krachtig dit is?

 Wat ik terugkrijg van cliënten is dat ze hierdoor het makkelijker vinden om open te zijn.  Natuurlijk is het voor mensen die verdrietig zijn, bang zijn of pijn hebben een enorme kunst om hier de balans in te vinden.

Ik hoor van cliënten dat zij de ander (dierbare, vrijwilliger) willen beschermen. Ze zeggen niet echt hoe ze zich écht voelen. Bang de ander daarmee pijn te doen. Dat kan die vrijwilliger zijn, maar ook een vriend of familielid.

Ik denk dat daar de grootste kracht van die professional zit. Die kan heel duidelijk afbakenen; dit kan want dit is mijn taak. De professional doet het niet om te pleasen of om over zijn of haar grenzen te gaan, maar omdat het zijn of haar taak is.

 Ik wil echter vrijwilligers niet voor het hoofd stoten. Zij zijn echt enorm fantastisch en belangrijk. Maar ze zijn anders dan een professional en dus mag je ook andere verwachtingen hebben.

 Je hebt een aantal inzichten gelezen hoe ik naar een professional kijk. Een ander level van expertise, andere verantwoordelijkheden en een andere opleiding om te ondersteunen in de laatste levensfase.

Daarnaast verwacht ik ook heel iets anders in kennis en ervaring. In die zin vind ik een professional echt een meerwaarde om aan dat sterfbed te ondersteunen. Dat wil niet zeggen dat in sommige situaties een vrijwilliger meer dan genoeg is om te ondersteunen. 

De maatschappij mag inzien wat ertoe doet in het leven

Maar ik geloof ook dat wij een start mogen maken in deze maatschappij, waarin heel veel waarde wordt gehecht aan materie, waar het in essentie om draait. Om vertrouwen, liefde, verbinding, saamhorigheid en goed afscheid nemen. 

Eigenlijk al die zachte dingen. Al die typische vrouwelijke kwaliteiten mogen maatschappelijk veel meer gewaardeerd worden. Uiteindelijk draait het daar om in het leven. In dingen die je niet kunt vastpakken. In vriendschap … In communicatie … In vredig kunnen sterven.

Écht afscheid kunnen nemen is een onbetaalbaar geschenk

 Als wij mensen afscheid kunnen laten nemen doordat wij ze bepaalde rituelen, handvatten en bewustzijn meegeven. Of dat wij ze kaders kunnen meegeven waarbinnen ze kunnen rouwen, en ze kunnen op die manier goed afscheid nemen, dat maakt voor alle mensen die erbij betrokken zijn zo’n essentieel verschil. Die essentie is onbetaalbaar.  

Wil je de geheimen van ondersteunen in de laatste levensfase ontdekken? In de gratis masterclass liefdevolle en praktische stervensbegeleiding deel ik je essentiële inzichten voor een mooi afscheid.