Je herkent het vast dat je iets zinnigs, nuttigs of troostends wilt zeggen als iemand slecht nieuws heeft ontvangen. Omdat diegene verdrietig is, angstig is of in de put zit. Je wilt iets zeggen waarmee je de ander ondersteunt, terwijl je eigenlijk niet weet wat je moet zeggen. Het geeft een ongemakkelijk gevoel en soms een pijnlijke stilte.
Zorgverleners en mensen die te maken krijgen met rouw en verlies herkennen dit vaak ook. Overal kom je mensen tegen die problemen hebben, een groot verlies hebben meegemaakt of gewoonweg verdrietig zijn.
Ik herken het me ongemakkelijk voelen, want ik wil ‘iets goed zeggen’ en vooral ‘niks verkeerds zeggen’. Ik wil niks zeggen wat de pijn bevordert, of een flater slaan. Ik wil iets zeggen dat passend is en vooral niet de plank misslaan in deze pijnlijke situatie.
Dat verhaal gaat stiekem over mij en niet over de ander. Het gaat over mij dat ik geen flater wil slaan of iets stoms ga zeggen. Terwijl ik juist de ander wil ondersteunen.
Wat je zegt in een moeilijke situatie doet er eigenlijk niet toe
Huh? denk je waarschijnlijk. Je wilt toch iets zinvols zeggen? Vanuit communicatie perspectief maakt het niet uit WAT je zegt. Het maakt niet uit welke woorden je gebruikt.
Communiceren gaat over de boodschap overbrengen naar de ander. WAT je zegt is maar een klein gedeelte wat je overbrengt op de ander.
Volgens beroemde communicatie experts is WAT je zegt ongeveer 7% van de boodschap die op de ander overkomt. Yes, slechts 7%.
Met andere woorden, als je het gesprek aangaat met iemand die rouwt, verdrietig of angstig is, maakt het niet uit welke woorden je kiest. Het zoeken naar woorden in je hoofd is nutteloos. Je kunt je focus veel beter verleggen naar de overige 93%, die uiteraard veel meer impact heeft.
Hoe breng je troost in een troosteloze situatie?
De cirkel van communicatie is als volgt opgebouwd:
38% wat bij de ander binnenkomt komt door het gebruik van je stem. Daarbij gaat het dus niet om woorden, maar om de toon van je stem, het volume, de pauze tussen de woorden in en je ademhaling.
Als je rekening houdt met het gebruik van je stem, maak je meer impact om de ander te troosten, om aanwezig te zijn of om te verbinden met de ander. Je kunt je voorstellen dat wanneer je hard praat en je volume hoog is, dat je dan een andere impact hebt dan wanneer je volume zacht is en je langzaam praat.
Vroeger wist ik precies wat er aan de hand was als mijn moeder mijn naam riep:
DIANAAAA! Door de specifieke klank en het harde volume wist ik dat er iets ontdekt was wat ik had uitgespookt.
Als ze mijn naam uitsprak op een andere toon gingen de alarmbellen niet rinkelen. Dan wist ik op een onbewust level dat het om iets alledaags ging, zoals ‘het eten is klaar’.
Hoe ervaar jij dat?
Wanneer je naam op een bepaalde manier (toon, volume, snelheid) wordt uitgesproken?
Samenvattend kun je stellen dat je stemgebruik belangrijker is dat de woorden die je gebruikt.
Om de cirkel rond te maken naar 100% missen we 55%. Deze grotere helft staat voor je lichaamstaal. Je lichaamstaal staat voor je houding, je ademhaling, je oogbeweging (en oogcontact).
Iemand die snel en druk beweegt maakt een andere impact dan iemand die langzaam en traag beweegt. Je kent vast wel mensen die praten met hun armen en benen en daardoor fysiek hun woorden verduidelijken. Deze manier van informatie overbrengen heeft een andere impact dan diegene die dat doet door doodstil te staan en een strakke mimiek heeft.
Ook het maken van oogcontact maakt een wezenlijk verschil. Iemand die je aankijkt voelt anders dan iemand die zijn ogen wegdraait. De impact van communicatie is anders. Houd er ook rekening mee dat oogcontact in verschillende culturen anders kan worden opgevat.
Wat kun je doen als je iemand wilt troosten?
Allereerst maak je contact met je intentie. Wat wil je over brengen? Troost, een luisterend oor, warmte?
Het beste wat je daarna kunt doen als iemand slecht nieuws heeft gehad, is om je te focussen op je lichaamshouding en je stemgebruik aan te passen aan diegene die je wilt ondersteunen. Een houding waarbij je naar de ander toebuigt geeft interesse aan. Pas je stem aan op de ander (qua volume en snelheid). Dit is een eerste stap naar het maken van verbinding.
De impact die je non-verbaal hebt, is groot. Groter dan je bewust denkt. In de dagworkshop ‘Omgaan met angst in de laatste levensfase’ maken we gebruik van verschillende technieken die hieruit voortvloeien. Het is een krachtige en tegelijkertijd eenvoudige manier hoe je meer rust kunt brengen in een situatie. Meer informatie over de workshop vind je hier. De workshop is speciaal voor zorgverleners, vrijwilligers of mensen die affiniteit hebben met het zorgen voor anderen in de laatste levensfase. Het is een laagdrempelige workshop en je hebt geen medische voorkennis nodig.
Mijn naam is Diana Stassen. Ik help zorgverleners en mantelzorgers beter voor zichzelf én beter voor de ander te zorgen in de laatste levensfase. Zodat er meer rust en minder klachten zijn in deze belangrijke fase van het leven. Ik focus me daarbij voornamelijk op natuurlijke ondersteuningsmogelijkheden.
Een van de methodieken die ik gebruik is hypnosetherapie. Dat gebeurt in mijn praktijk in Maastricht of via een huisbezoek bij mensen thuis. Als wijkverpleegkundige, gezondheidswetenschapper en hypnotherapeut heb ik reeds waardevolle ondersteuning kunnen bieden ten goede voor een mooi afscheid.
Wil je meer informatie? Neem hier contact met me op.
Om je alvast te ondersteunen met meer rust brengen (en daardoor klachten te verminderen) in de laatste levensfase kun je de ZEN videotraining downloaden. Geheel gratis.