Wat zeg je tegen iemand die dood gaat?
Je staat aan het sterfbed en je weet niet wat je moet zeggen.
Dit is waarschijnlijk de laatste keer dat je iemand ziet. Je wilt iets zeggen, zoekt naar woorden, maar er komen er geen. Je staat met je mond vol tanden en voelt je ongemakkelijk.
Wat kun je nu het beste zeggen?Je wilt niet te dramatisch doen, maar ook geen ijskoningin zijn.
Je wilt iets zeggen dat helpt, troost of betekenis heeft, je hebt echter geen flauw idee wat.
Wat zeg je tegen iemand aan het sterfbed?
Herkenbaar?
Ik herken het in ieder geval wel, dat 'awkward' moment, als je beseft dat dit waarschijnlijk de laatste keer is dat je iemand levend een laatste groet geeft.
In deze podcast Stervensgoed deel ik een aantal concrete inzichten en tips, die mij ondersteunen in deze momenten.
👉🏻Je luistert de podcast ook via apple en Spotify. Reageren op Stervensgoed podcast? Graag! Dat kan onder dit blog!
👉🏻Meer weten over helpen in de laatste levensfase? Met vertrouwen ondersteunen in de stervensfase? Volg deze gratis video training
Wat zeg je tegen iemand die doodgaat?
Het kan gebeuren dat je bij een stervende iets wilt zeggen, maar met je mond vol tanden staat. Dat je je machteloos voelt en niet de woorden kunt vinden die op dat moment passend zijn. Weet dat we allemaal wel eens onhandige dingen zeggen. Voor de meesten van ons komt sterven namelijk niet dagelijks voor. Gelukkig maar! In dit artikel deel ik zeven tips. Hoe je kunt reageren, wat je kunt zeggen en wat je vooral ook beter niet kunt doen.
Tip 1: Haal de druk eraf dat het van betekenis moet zijn
Vaak denken mensen: ik moet iets zeggen wat troost. Ze willen iets betekenen of veranderen. Eerlijk waar; je móet helemaal niets. Leg de lat niet zo hoog om de perfecte woorden te zeggen. Veel mensen ontwijken personen die slecht nieuws hebben gekregen. Juist omdat ze die lat zo hoog leggen en niet weten wat ze moeten zeggen. Haal de druk er dus af en leg de lat lager.
Tip 2: Stop met bagatelliseren aan een sterfbed
Zeg bijvoorbeeld niet: ‘het valt wel mee.’ Of: ‘o je gaat dood, maar wat fijn dat je je vandaag nog heel erg goed voelt.’ Misschien herken je dit wel bij jezelf of bij mensen in je omgeving die alles proberen op te beuren. Soms zijn er situaties waarin dit fijn en prettig is, maar dat doet niet eer aan de emoties en gevoelens van de ander.
Tip 3: Stop overdreven drama bij een levenseinde
Deze situatie slaat weer helemaal door naar de andere kant. Iemand die gaat sterven is altijd slecht nieuws. Hoewel er ook mensen zijn die blij zijn dat ze kunnen overgaan. Dat kun je je misschien niet voorstellen, maar dat gebeurt echt. Ze zijn er soms ook klaar voor om te sterven. Maak het dan ook niet dramatischer dan het is. Een overdreven voorbeeld is dat je zegt: ‘hoe houd je de dag vol.? Ik zou volledig in paniek zijn en de hele dag medicijnen slikken om mezelf te verdoven!.’ Ook nu doe je geen eer aan de situatie van de ander. Je hoeft het niet erger of minder erg te maken dan het is.
Tip 4: Het gaat niet om jou, het gaat om de stervende en de dierbaren
Vaak ben je zo bezig met je eigen gevoelens en gedachtes. Je wilt niets verkeerd zeggen. Je wilt de ander niet pijn doen of overstuur maken. Maar dan gaat het dus steeds over jou. Over jouw gedachtes. Niets menselijker dan dat, maar het is wel goed om te erkennen dat je te veel met jezelf bezig bent. Een mooi inzicht is dan ook: vraag je af wat de ander nodig heeft. Als je vanuit dat punt iets gaat zeggen, heeft dat een heel andere lading dan dat je het met een verborgen agenda over jezelf gaat hebben.
Tip 5: Stel een vraag aan de persoon die stervende is
Weet je echt niets te zeggen? Stel dan een vraag. Wat kan ik tegen je zeggen? Wat kan ik voor je doen? Wat heb je nodig? Op deze manier leg je het bij de ander neer. Misschien heeft de ander helemaal geen behoefte aan diepzinnige gesprekken, maar wel aan een oppervlakkig praatje. Soms kun je gewoon niet voelen wat de ander nodig heeft. Vraag het dus gewoon.
Tip 6: Zwijgen is soms goud bij verdriet
Je hoeft niet altijd iets te zeggen, ook al voelt dat als plicht. Herken je het dat iemand zijn hand op je schouder legt en er even in knijpt? Met een bepaalde blik in de ogen die zoveel meer zegt dan woorden? Die aanraking en die blik … juist die stilte zegt zoveel meer. Soms zijn er geen woorden te geven voor een situatie. Een knuffel of een kus zegt op dat moment dan veel meer. En bij fysieke afwezigheid kun je natuurlijk ook altijd een kaartje of appje sturen. Het is heel fijn voor de stervende om te voelen dat je meeleeft, dat je aan hem of haar denkt.
Tip 7: Wat wens je de ander toe?
Spreek alles uit. Dingen waar je spijt van hebt of waar je jezelf of de ander voor wilt vergeven. Benoem dingen die je lastig vond, maar ook dingen die je mooi vond. Benoem herinneringen die jullie samen hebben gemaakt. Uitspreken kan veel rust geven. Oefen van tevoren wat je wilt vertellen en vraag iemand mee als je het lastig vindt om alleen te doen.
Liefdevolle zinnen voor iemand die doodgaat
Als laatste wil ik nog wat zinnetjes meegeven. Kijk wat bij jou past. Wat voor de een goed voelt, wil de ander wellicht op een andere manier formuleren. Ik wil je inspireren met de volgende voorbeelden:
- Ik wens je …
- Ik gun je …
Liefde … rust … vrede … ontspanning …
- Een goede reis …
Zeker voor mensen die geloven dat er meer is na leven en dood. - Ik bedank je …
- Je betekent dit en dat voor mij.
- Ik heb geleerd van jou om beter voor mezelf op te komen.
- Of dank voor deze (....) mooie herinneringen.
Afscheid makkelijker maken
Tot slot wil ik je vragen dit artikel vooral met mensen te delen waarvan je denkt dat zij deze tips kunnen gebruiken. Afscheid is nooit leuk, maar we kunnen het wel een stukje makkelijker maken. Met de juiste ondersteuning word je beter in afscheid nemen en dat geeft troost.
Ik nodig je graag uit om deel te nemen aan mijn gratis masterclass liefdevolle en praktische stervensbegeleiding.
Deze masterclass zit boordevol inzichten over ondersteunen in de laatste levensfase en hoe je dit met meer vertrouwen kunt doen om beter te ondersteunen.
