Wat is een Cheyne stokes ademhaling?

Cheyne-Stokes-ademhaling

 Wanneer iemand zich in de laatste levensfase bevindt, treden er veranderingen op in de ademhaling. Een veelvoorkomend ademhalingspatroon in dit stadium is de Cheyne-Stokes-ademhaling. In dit artikel bespreken we de kenmerken en betekenis van de Cheyne-Stokes-ademhaling, evenals manieren waarop je de persoon en hun dierbaren kunt ondersteunen tijdens deze moeilijke periode.

Wat is de Cheyne-Stokes-ademhaling?

 De Cheyne-Stokes-ademhaling wordt gekenmerkt door een onregelmatig ademhaling met steeds langere pauzes tussen de ademhalingen. Dit komt door een verminderde bloed- en zuurstoftoevoer naar de hersenen, wat leidt tot een afname van het bewustzijn en reflexen. De reflex om adem te halen, wordt hierdoor ook minder.Hoewel het vaak voorkomt bij mensen in de laatste fase van het leven, kan het ook optreden bij andere medische aandoeningen.

Vlak voor de dood zie je vaak de mond/lippen wel bewegen, maar de kracht om lucht in te ademen is weg of verzwakt. Dit is een natuurlijk proces van het lichaam en geen verstikking!

Hoe ziet een Cheyne-Stokes ademhaling eruit?

 Als iemand stervende is en de Cheyne-Stokes-ademhaling vertoont, kun je het volgende waarnemen:

 1. Veranderingen in ademhalingssnelheid: De ademhaling is onregelmatig en wordt langzamer (en dan weer sneller). Perioden van oppervlakkige ademhaling kunnen worden afgewisseld met perioden van diepere ademhaling.

 2. Ademstilstand: Tijdens het stervensproces kunnen er momenten zijn waarop de ademhaling tijdelijk stopt, wat bekend staat als ademstilstand (apneu). Deze pauzes kunnen enkele seconden tot minuten duren voordat de ademhaling weer begint.

 3. Veranderingen in geluid: De ademhaling kan gepaard gaan met specifieke geluiden, zoals kreunen, snurken of gorgelende geluiden. Dit kan te wijten zijn aan de ontspanning van de keel- en mondspieren of het speeksel dat in de keel blijft kleven.

Soms kan de ademhaling zulke voortekenen vertonen dat men verwacht dat het overlijden nabij is. Echter het stervensproces gebeurt zelden precies volgens het boekje. De ademhaling kan zich gedeeltelijk herstellen qua diepte en qua ritme, om vervolgens weer terug te keren naar een stabielere fase in het stervensproces.

Verpleegkundige Julie laat hier een patient zien met een Cheyne stokes ademhaling

Hoe kun je ondersteunen bij Cheyne-Stokes-ademhaling?

Het is essentieel om medische professionals en/of een levenseinde doula te raadplegen voor een beter begrip van het ziekteproces en om de nodige ondersteuning te bieden aan de persoon en hun dierbaren. Deze checklist kun je gebruiken, als je ondersteunt in de laatste levensfase.

Hier zijn enkele manieren waarop je kunt helpen:

1. Creëer een rustige en kalme omgeving: Zorg voor een vredige omgeving waarin de persoon zich veilig en comfortabel voelt. Vermijd harde geluiden en overmatige drukte. Een meditatie speciaal voor aan het sterfbed; geeft rust en ontspanning.

2. Bied emotionele ondersteuning: Wees aanwezig, luister en bied een ondersteunende aanwezigheid aan de persoon en hun dierbaren. Moedig hen aan om hun gevoelens en gedachten te delen.

3. Verlichting van symptomen: Overleg met medische professionals of een levenseinde doula over mogelijke maatregelen om symptomen zoals droge mond, slijmophoping of ongemak te verlichten. Het draaien van het hoofd kan helpen om het slijm te laten aflopen. Je kunt dit verwijderen met een bijvoorbeeld een vochtige tissue of washandje.

4. Zorg voor comfortabele houdingen: Help de persoon bij het vinden van een comfortabele houding, zoals het ondersteunen van kussens of het aanpassen van de positie van het lichaam.

5. Geef geruststelling: Bevestig dat de ademhalingsveranderingen normaal zijn in deze fase en dat de persoon niet stikt. Leg uit dat het een natuurlijk proces is en dat ze niet alleen zijn. In de training Magisch Waken ontdek je alle belangrijke aspecten van het sterfbed en hoe je hierbij ondersteunt.

 Belangrijk is te beseffen dat elk individu uniek is en dat het stervensproces zich niet volgens een vast schema voltrekt. De Cheyne-Stokes-ademhaling kan variëren in duur en intensiteit, en het is moeilijk om precies te voorspellen hoe snel het proces zal verlopen.

Door begrip, compassie en ondersteuning te tonen, kun je helpen om de persoon en hun dierbaren comfort en gemoedsrust te bieden tijdens deze laatste fase van het leven. Raadpleeg altijd een medische professional voor specifieke begeleiding en advies in elke situatie.

7 onmisbare inzichten als je ondersteunt in de laatste levensfase. Wil je met vertrouwen helpen en ondersteunen in de laatste levensfase? Hier volg je de gratis online video training