De zintuigen positief beïnvloeden in de laatste levensfase
Ieder mens ervaart de wereld via zijn zintuigen: ruiken, zien, horen, voelen, proeven, (intuïtie). Elke prikkel die door een van deze zintuigelijke waarnemingen binnenkomt, krijgt zijn eigen interpretatie. Dat is per persoon verschillend. De een vindt een bepaald parfum heerlijk, terwijl de ander misselijk wordt van dezelfde geur. De een is dol op erwtjes en worteltjes, dan ander gruwelt ervan. De manier waarop onze zintuigen reageren is de manier waarop we onze werkelijkheid beleven. Dat geldt voor iedereen zo. Gezond of ziek.
De zintuigen en sterven
Op het moment dat een lichaam stervende is, of een lichaam minder goed functioneert, werken de zintuigen anders. Sommige zintuigen worden sterker, andere zintuigen reageren juist zwakker. Ik geef je een opsomming van de verschillende zintuigen en hoe je deze het beste positief kunt beïnvloeden in de laatste levensfase. Pas de tips niet zomaar blind toe. Neem de tips ter inspiratie, en ga daarbij altijd af op je eigen gevoel of wat de ander prettig vindt.
De gehoorzin tijdens het stervensproces
Over het algemeen kun je stellen dat de gehoorzin het langst doorwerkt. Wanneer in de laatste levensfase het bewustzijn is verminderd, kan het gehoor nog prima werken.
Wees dus voorzichtig met lawaai in de kamer waar de stervende zich bevindt. Drukte, veel bezoek en veel praten kan onrust geven. Rustgevende muziek kan juist bijdragen aan meer rust. Houd hierbij rekening met de muziekvoorkeuren van degene die stervende is.
Vaak wordt over degene die stervende is, gepraat. Vragen die hardop worden gesteld, herinneringen die worden opgehaald, vragen aan de arts ‘hoe lang zou het nog kunnen duren?’ Zeker wanneer een sterfbed lang duurt, de vermoeidheid overheerst onder degenen die waken, en de stervende vermindert bewustzijn heeft, zie ik dit nog weleens gebeuren.
Houd er rekening mee dat de stervende je nog kan horen, ook al is hij of zij te verzwakt om te reageren, of is het bewustzijn verlaagd. Wees je hier bewust van.
Tastzin en voelen tijdens het stervensproces
Wil je contact of verbinding maken? Lukt dat niet omdat praten te vermoeiend of niet meer mogelijk is? Dan kun je ervoor kiezen om de handen te masseren. Het is een laagdrempelige manier om fysiek contact te maken, en je maakt verbinding met elkaar. Het voelt voor de ontvanger vaak warm en liefdevol. Gebruik een massageolie of een vette crème. Niks in huis? Neem wat olie uit de keuken (zonnebloemolie, olijfolie).
Kies liever voor de handen dan voor de voeten om te masseren, zeker wanneer het overlijden nabij is. Lees meer hierover in dit blog over afscheidsrituelen.
Geur tijdens het stervensproces
De geur kun je positief beïnvloeden. Geur doet namelijk veel in de beleving. Denk maar eens aan het ruiken van een lekkere taart of het ruiken van je favoriete parfum.
Brand een fijne geurkaars in de kamer van de stervende. Of wierook. Let op, niet iedereen vindt dit prettig.
Als een lichaam achteruitgaat, kunnen er nare luchtjes ontstaan, zoals een riekende ademhaling of een penetrante lichaamsgeur. Dit kan goed gemaskeerd worden met etherische oliën.
Zien tijdens het stervensproces
In de laatste dagen of uren van iemands leven zijn de ogen vaak gesloten of halfgesloten. Ook als de ogen halfgesloten zijn, zien mensen meestal niets meer. Vaak zien ze ook een waas over de ogen. Net alsof er een vlies overheen zit.
Mensen die in de laatste levensfase zitten ervaren soms ook beelden die anderen niet kunnen zien. Dit zien ze vaak niet met de ‘echte ogen’. Sommige mensen spreken van hallucinaties of van een terminaal delier. Mensen met een spirituele of religieuze instelling geloven erin, dat wanneer het bewustzijn in het aardse leven vermindert er makkelijker contact kan worden gemaakt met mensen die reeds zijn overleden.
Smaak tijdens het stervensproces
De eetlust verdwijnt in de laatste levensfase. Dit is een natuurlijk proces van het lichaam. Het lichaam heeft geen of minder behoefte aan voedingsstoffen, omdat het spijsverteringsstelsel minder goed werkt. Het slapper wordende lichaam steekt energie in belangrijkere processen, zoals hartslag en ademhaling. Dwing mensen daarom ook niet te eten, ze ervaren dan vaak meer klachten zoals misselijkheid.
Het kan prettig zijn om de mond te verfrissen met een zogenoemde swab. Een swab haal je bij de apotheek en dit lijkt op een lolly met een sponsje die je nat kunt maken met koud water. Dit is verfrissend.
Mijn naam is Diana Stassen. Ik werk als wijk & palliatief verpleegkundige en hypnotherapeut. Ik ondersteun je als je thuis wilt zorgen voor een warm en liefdevol afscheid. In onderstaande checklist som ik een aantal belangrijke aandachtspunten voor je op.
