Wat is palliatieve sedatie?

Wat is Palliatieve sedatie?

Palliatieve sedatie is door middel van medicijnen doelbewust het bewustzijn verlagen. Meestal zijn deze medicijnen een combinatie van pijnstillers en een slaapmiddelen (narcosemiddelen) welke worden toegediend via een infuus. In deze video leg ik palliatieve sedatie in Jip en Janneke taal uit:

https://youtu.be/qW5J__YLI2Y

Waneer wordt palliatieve sedatie ingezet?

Palliatieve sedatie wordt meestal toegepast als symptomen zoals pijn, misselijkheid en angst niet (meer) behandeld kunnen worden in de terminale fase. Klachten in de laatste levensfase zijn niet meer of onvoldoende behandelbaar. De behandelend arts bespreekt samen met de client en eventueel familie of palliatieve sedatie kan worden ingezet. Wil je alvast goed voorbereid zijn? Met een Bakkie troost gesprek kan ik met je meedenken.Palliatieve sedatie is een medische handeling waarvoor een client toestemming moet geven (is dat niet meer mogelijk, dan geeft de familie eventueel toestemming i.p.v de client).

Palliatieve sedatie kan pas worden ingezet als de levensverwachting kort is, maximaal twee weken. In de praktijk betekent dit als de cliënt geen behoefte meer heeft aan eten en drinken.

Wat is het doel van palliatieve sedatie?

Palliatieve sedatie is bedoeld om comfort te bieden.Palliatieve sedatie is niet bedoeld om het leven te verkorten. Actief het leven beëindigen gebeurt via euthanasie. Euthanasie is een andere werkwijze en heeft wel als doel om het leven te verkorten.

Palliatieve sedatie is niet bedoeld om het leven te verkorten maar om iemand ‘in slaap te houden’ zodat de klachten niet of nauwelijks ervaren worden. Palliatieve sedatie wordt toegepast door een arts en vaak in samenwerking met een verpleegkundige om het lijden te verlichten. Het doel van palliatieve sedatie is comfort bieden aan de cliënt.

Is palliatieve sedatie altijd noodzakelijk?

Het is niet altijd noodzaak om palliatieve sedatie toe te passen. Wanneer er geen klachten zijn, of klachten die behandelbaar zijn in de laatste levensfase is palliatieve sedatie niet nodig. Soms kiezen mensen ervoor om bewust te sterven en willen ze niet kunstmatig in slaap worden gehouden. Ze vinden het bijvoorbeeld belangrijk om te blijven communiceren met hun omgeving. Dit is met palliatieve sedatie niet meer mogelijk.

Wat is het nadeel van palliatieve sedatie?

Het nadeel is dat mensen veel medicijnen binnenkrijgen die voor bijwerkingen kunnen zorgen (zoals verwardheid en angst). Doordat het bewustzijn is verlaagd is communicatie niet meer mogelijk. Iemand wordt in slaap gehouden en vragen kunnen niet meer gesteld worden. Dit kan een afscheid en rouwproces verstoren. Met elkaar praten lukt niet meer.

Kan palliatieve sedatie thuis plaats vinden?

Ja palliatieve sedatie kan thuis plaats vinden. De huisarts maakt afspraken met de wijkverpleegkundige of de thuiszorg. Meestal worden daarvoor een technische thuiszorg team ingezet die ondersteunen met het infuus. Soms worden er echter losse injecties gegeven met medicijnen.

Doet palliatieve  sedatie pijn?

Palliatieve sedatie gebeurt meestal via een infuus. In de meeste gevallen wordt dit infuus in de huid gebracht (dus niet als een "ziekenhuis infuus" in de bloedvaten). Dit inbrengen onder de huid, vaak in de buik, de arm of in een bovenbeen (of een andere plek op het lichaam), is vrijwel pijnloos. Deze naaldjes noemen ze vaak een "vleugelnaaldje". Aan dit naaldje wordt een infuus gekoppeld met een pompje. Dit pompje zorgt ervoor dat er gelijkmatig medicijnen worden toegediend. Afhankelijk van de voorschriften kan deze medicijnen worden opgehoogd.

Een voorbeeld van palliatieve sedatie

Gerard heeft alvleesklierkanker. De laatste dagen van zijn leven gaat zijn gezondheid en vitaliteit hard achteruit. Hij wil graag thuis blijven om te sterven. De conditie verslechterd en hij wordt bedlegerig. Er is al een ziekenhuisbed geregeld dat in de woonkamer is geïnstalleerd.

De pijn neemt snel toe. Hij krijgt pijnstilling; eerst in de vorm van tabletten later in de vorm van morfine pleisters. Dit omdat hij moeilijker kan slikken. Hij is daarnaast erg vermoeid en onrustig. Het lukt niet meer om te eten en te drinken. Hij heeft geen trek meer en zijn lichaam verzwakt steeds meer.

Hij raakt verder uitgeput door de pijn. Is samenspraak met de huisarts, Gerard die aangeeft "ik wil slapen" en met de familie wordt er een besluit genomen om palliatieve sedatie te starten.

Voordat de palliatieve sedatie start legt de wijkverpleegkundige nog eens alles uit. Gerard's bewustzijn zal dalen tot een diepe slaap. Afhankelijk hoe zijn lichaam en geest hierop reageert kan slaperigheid optreden binnen 30 minuten na het starten van het infuus.

De slaap zal steeds dieper worden. Net als een "normale slaap" zullen er momenten zijn dat Gerard minder diep ligt te slapen of juist dieper. Medicatie kan dan worden aangepast. (Over wakker worden tijdens palliatieve sedatie lees je hier)

Voordat de palliatieve sedatie wordt gestart neemt de familie bewust afscheid van Gerard. Ze staan allemaal rond het bed en wensen Gerard een fijne laatste reis toe.

Het infuus wordt aangeprikt in de buik. Het infuuspompje verdwijnt onder de dekens.

Je ziet er verder niks van dat de palliatieve sedatie is gestart.

Vanwege de vermoeidheid die Gerard reeds ervoer vanwege zijn slechte conditie, slaapt hij al voordat de medicijnen werkzaam zijn.

Gerard is niet meer wakker geworden. Gedurende de uren na het aansluiten van het infuus, sliep Gerard steeds dieper. Zijn lichaam werd rustiger en 24 uur later overleed hij rustig.