Waar trek je de grens als je zorgt voor je ongeneeslijk zieke familielid?

Je zorgt voor je dierbare familielid. Dit doe je met liefde, maar het vraagt ook veel van je. Misschien omdat jij je zorgen maakt en piekert. Misschien omdat jullie relatie is veranderend en de rollen anders verdeeld zijn. Misschien vraagt het fysiek veel van je, omdat jij je familielid ondersteunt omdat hij/zij het niet meer zelfstandig kan.

Dit blog artikel is interessant voor je als je zorgt voor je ernstig zieke familielid. Zeker, wanneer jij je moe voelt en je niet zo goed weet waar je de grens moet trekken tussen zorgen voor jezelf en zorgen voor de ander.

In dit blog help ik je, als de zorg voor je zieke familielid weleens ten koste van jezelf gaat. Ik bied je een aantal praktische oplossingen om beter grenzen aan te geven, die niet alleen goed voor jou maar ook goed voor de ander zijn.

Grenzen aangeven als mantelzorger is moeilijk, maar niet onmogelijk

In deze video vertel ik mijn persoonlijk verhaal toen ik als mantelzorger voor mijn oom zorgde. Ik wilde alles zo goed mogelijk doen, het waren immers de laatste momenten die we samen hadden. En ik moet eerlijk bekennen, ik had ontzettend met hem te doen. Ik had medelijden met hem. Ik voelde dat hij eenzaam was. Op enkele familieleden na, had hij weinig sociaal contacten.

Hij had alvleesklierkanker en het stervensproces verliep in een rap tempo. De ene dag zat hij nog rechtop in de stoel, de volgende dag had hij geen puf meer om rechtop te zitten. Hij hield niet van mensen over de vloer. Nu ook niet. Hij wilde geen vreemde zorgverleners over de vloer. Als mantelzorger verzorgde ik hem op zijn sterfbed. Met weinig hulp, omdat hij dat niet wilde.

In deze zorg cijferde ik mezelf weg. Ik was doodop en oververmoeid. Ik zorgde overdag en in de nachten. Naast dat het fysiek best een uitdaging was, was het emotioneel ook pittig. Hij had verdriet, maar ik óók. Het ging ten koste van mezelf én ook ten koste van goede zorg. Ik was minder alert en chagrijnig. Gelukkig heb ik geen echte fouten gemaakt.

Waarom grenzen aangeven als je zorgt niet makkelijk is

Het lastige van grenzen aangeven is dat het niet zwart wit is. Een persoonlijke grens is geen strakke lijn met een afgebakend gebied zoals een landsgrens.

Vandaag heb ik energie en kan ik de wereld aan. Morgen ben ik moe en is een klein verzoek al teveel. Iedere dag is anders. Daarom liggen persoonlijke grenzen iedere dag anders. Het heeft ook te maken met welke persoon je te doen hebt.

Je zorgt moeiteloos voor je partner, maar dezelfde vragen kosten je bergen energie als het je moeder is. Omdat je een slechte band met je moeder hebt gehad, of dat er nog onverwerkte zaken bestaan uit het verleden. Soms kun je het zelfs niet goed aangeven, maar je voelt wel dat het meer energie kost bij een bepaalde persoon.

Soms spelen schuld en schaamte mee, of medelijden zoals in mijn voorbeeld. Of wanneer je de neiging hebt om te ‘pleasen’, je alles goed voor de ander wilt doen (ook schuldig 🙂 ). Je gaat dan snel over je grenzen heen. Lees in dit blog hoe ik de de spagaat oploste tussen kiezen voor mezelf en kiezen voor de ander terwijl beide opties niet goed voelde.

Als je midden in de zorgsituatie zit heb je het vaak niet in de gaten. Je pakt door! Omdat je niet in de gaten hebt dat het ook anders kan. Of HOE het anders kan.

Als een renpaard eenmaal aan het rennen is, rent het door.

Er is geen tijd om te stoppen en te reflecteren waar je goed aan doet.

Op deze manier raak je steeds verder van je oorspronkelijke grenzen vandaan.

Grenzen aangeven en je schuldig voelen als je zorgt voor een kwetsbare dierbare

Soms kies je voor je zelf en dan ervaar je schuldgevoel….

Kies je voor de ander, dan doe je jezelf tekort. Wat doe je als er geen goede keuze bestaat? Dat lees je hier.

Je kunt meer dan je denkt in de laatste levensfase

Daarnaast is je grens oprekbaar. Ik zie in de laatste levensfase familieleden een marathon lopen als ze zorgen voor hun zieke dierbare. Ze blijven nachtenlang wakker om te waken. Omdat je de beste zorg aan je dierbaren wilt leveren. Dat kan een mooi gebaar zijn, het zijn je laatste momenten samen.

Het probleem met grenzen aangeven is dat grenzen niet helder zijn. Emoties en gevoelens vertroebelen het zicht. Je wordt in de situatie meegezogen door (onbewuste) schuldgevoelens, schaamtegevoelens, verdriet, woede, frustratie, machteloosheid en vermoeidheid. Je kan het niet meer overzien, je kompas is onleesbaar. Je weet dat het niet goed klinkt, maar weet de juiste snaar niet te raken.

Wat kan er misgaan als jij over je grenzen heen gaat?

• Je kunt de zorg niet meer aan. Wat als jij ziek wordt of wegvalt? Wat betekent dat voor jou? Wat betekent dat voor je familielid?
• Je maakt fouten vanwege (over)vermoeidheid met bijvoorbeeld medicijnen. Wat kunnen de gevolgen daarvan zijn?
• Je voelt je boos, gefrustreerd door de vermoeidheid, waardoor je kwetsende dingen zegt die je ander nooit zou hebben gezegd en waar je spijt van krijgt (familiediscussies/ familie ruzies)

Hoe voorkom je dat je over je grenzen heen gaat als je zorgt?

Grenzen weet je als je rust ervaart

Je stelt je grenzen goed wanneer je in rust bent. Want als je rust hebt, heb je overzicht over de situatie. Ik weet het, het is makkelijker gezegd dan gedaan. Daarom heb ik ‘de weg met stress oefening‘ voor je gemaakt, die je rust brengt als je zorgt voor een ander. Deze kun je gratis downloaden. Denk je nu daar heb ik helemaal geen tijd voor, dan maak je tijd! Het is belangrijk dat jij op de been blijft om te kunnen zorgen. Dat is jouw verantwoordelijkheid en die mag je serieus nemen.

Overzicht helpt bij grenzen aangeven

Overzicht helpt je jouw grenzen te bewaken. Weten wat je allemaal te doen hebt, een takenlijst. Een afvinklijst helpt je zodat je niks kunt vergeten. Deze checklist helpt je overzicht te creëren als je zorgt voor je dierbare in de laatste levensfase.

Met afstand naar je situatie kijken geeft duidelijkheid

Met een helikopterview naar de situatie kijken helpt je grenzen te ontdekken. Alsof je de zorgsituatie vanaf een afstandje bekijkt, zonder dat je wordt meegezogen door emoties en gevoelens. Meegezogen worden is overigens een hele normale reactie als je dierbare ernstig ziek is. Je houdt tenslotte van je familielid en wilt het allerbeste voor hem of haar. Ik kan je helpen om de situatie te overzien. We kijken samen welke beslissingen en oplossingen de meest passend zijn in jullie situatie. Ik kan je helpen een plan te maken dat praktisch is, en tegelijkertijd er ook voor zorgt dat je doet wat je hart ingeeft.

Schakel hulptroepen in om niet over je grens heen te gaan

Vraag meer hulp aan anderen om je heen. Je wilt graag zorgen. Dat snap ik. Welke taken kun je (tijdelijk) aan een ander vragen? Denk aan hulp in je huishouden, kan je dit aan iemand over laten? Koken? Zorgen voor de kinderen, oppas regelen?  Zorgverlof?

Met andere keuzes bewaak je jouw grenzen als mantelzorger

Je kunt niet alle ballen in de lucht houden. Kies welke bal je het belangrijkste vindt om in de lucht te houden en welke ballen af en toe mogen vallen. Perfectionisme is een slechte vriend als het om grenzen aangeven gaat. Neem voor lief, dat het huishouden wat minder loopt of dat je tijdelijk vrienden minder ziet. Kies wat belangrijk is en geef dit prioriteit. Maak hier een duidelijke keus is voor jezelf. Ik kan je hierbij ondersteunen.

Deel je verhaal om beter je grens aan te geven

Maak van je hart geen moordkuil. Lucht je hart. Vertel je verhaal aan mensen die naar je luisteren zonder te oordelen. Die er voor je zijn zonder met allerlei goedbedoelde oplossingen te komen, waar je niks mee kunt. In een telefonisch Bakkie Troost gesprek wil ik graag naar je verhaal luisteren (gratis).

In dit blog heb ik je tips en advies gegeven hoe je het beste grenzen kunt aangeven als je zorgt voor je ongeneeslijke zieke familielid. Dit voorkomt problemen zowel voor jou als je dierbare. Wil je ondersteuning bij dit uitdagende proces? Hier vind je mijn gratis ondersteuningsmogelijkheden.

Mijn naam is Diana Stassen en ik help je als je zorgt voor je ongeneeslijk zieke familielid.