Wanneer blijf je bij je grenzen en wanneer rek je ze op?

Vanavond heb ik vrij. Eindelijk! Het is heel druk geweest.

Te druk.

Teveel zorgvragen, te weinig zorgverleners.

Maar, nu heerlijk niks doen. Op de bank.

Voetjes omhoog. Muziekje aan en uiteraard een blokje kaas erbij. Te mooi om waar te zijn 😉

De telefoon rinkelt en ik lees de naam van mijn terminale cliënt op het scherm. Ik zucht. Ik neem de telefoon aan. Ik luister naar de rusteloze stem van de echtgenote en geef haar tips wat ze kan doen om de pijn te verlichten bij haar man.

Het gesprek wordt beëindigd en ik zet de muziek weer aan.

Stemmetjes
Een stemmetje in mijn hoofd fluistert:

“Ga je niet even kijken bij Henk?  Wellicht kan je iets doen.  In ieder geval geruststellen. Ga erheen.”

“Vrije avond”, antwoordt een ander stemmetje.

De stemmetjes hebben namen zoals: Perfectionist, Schuld, Plichtsgevoel, Relax en Genieten. Ze maken vaak ruzie. Ze hebben namelijk nogal een verschillende kijk op de zaken. Geen van deze stemmetjes wint. Er is geen rust op de bank en geen huisbezoek voor Henk.

Je kunt je vast een soortgelijke situatie voorstellen. Je leidinggevende die belt met de boodschap dat je collega ziek is geworden, terwijl je net je vrije tijd hebt gepland. De overuren die je draait, omdat er personeelskrapte is, terwijl je al moe bent.

Mijn grenzen
Ik heb bijvoorbeeld besloten om geen zorgindicaties meer te stellen voor nieuwe cliënten. Ik heb duidelijk grenzen gesteld en keuzes gemaakt. Zou je denken, toch?

De organisatie waar ik als zzp’er wijkverpleegkundige werk is hard op zoek naar een indicerend verpleegkundige. De HBO-Vers in de wijk staan echter niet in de rij, ze zijn zeldzaam.

Dan wordt de moeder van een collega ziek. Een collega die ik eigenlijk niet zo goed ken. Maar toch, het is een collega in ons team. Het zet me in een pijnlijke spagaat.

Ik wil de collega en het team niet laten zitten. Hier moet een indicatie terminale zorg georganiseerd worden. Je wilt je moeder toch niet naar de concurrent sturen? Je wilt je moeder helpen met het team waar je trots op bent. De gestelde grens wordt aan het wankelen gebracht.

Voel je het dilemma? Het spanningsveld?

Wanneer blijf je bij je grenzen en wanneer rek je ze op?

Botsende waarden
Het moeilijke van grenzen is dat ze niet zwart wit zijn. Sommige situaties vragen nuancering van je grenzen.

Je grenzen zijn gebaseerd op je waarden en overtuigingen. Het is wat jij belangrijk vindt.

• Ik vind het belangrijk om anderen te ondersteunen, dat geeft me een prettig gevoel.
• Ik vind het ook fijn om goed voor mezelf te zorgen. Dat geeft me energie.

Deze waarden botsen soms met elkaar. Omdat je de ander wilt helpen en tegelijkertijd aan je gestelde grenzen wilt houden. Of uit eigen belang; je hebt ook geen rust wanneer je (onterechte) schuldgevoelens hebt, toch?

Zeg je nee?
Of je nou zzp’er in de zorg bent of in loondienst, het maakt weinig verschil. Je opdrachtgever of je leidinggevende zitten krap in de personeelsbezetting. Je hebt de uren allang gedraaid voor deze week, zelfs deze maand. Je bent moe. Geef je toe, ga je mee? Of zeg je nee? Kies je voor thuis op de bank, of de wetenschap dat je collega de verantwoordelijkheid alleen moet dragen of dat je cliënten en patiënten te weinig zorg krijgen?

Is het überhaupt jouw verantwoordelijkheid?

Hoe zorg je goed voor jezelf?

Door nee te zeggen?

Maar wat als jij je dan schuldig voelt en hebt om te gaan met onbegrip van je cliënten, je leidinggevende of je collega’s?

Het geeft stress als jij je schuldig voelt.

Het is niet zwart wit.

Het ‘juiste’ antwoord van vandaag is morgen verkeerd.

Het is niet te beredeneren met je hoofd, maar te voelen in je lijf. Er is nooit een perfect antwoord. Anders was het gemakkelijk. Ik weet zeker dat je de communicatieve vaardigheden hebt om ja of nee te zeggen. Je lijf beter voelen is een oplossing, echter niet de aller makkelijkste. Het vraagt toewijding om die rust in jezelf te vinden. Zo weet je dat vandaag een ja kan zijn, terwijl morgen een nee kan zijn op dezelfde vraag.

Grenzen stellen vanuit je buik
In de onderstaande oefening wordt je buik, waarin je grenzen stelt en voor jezelf staat, gehoord. Er is aandacht voor je hart en je hoofd. Zodat je denken, je voelen en je zijn op elkaar zijn afgestemd. Zodat je balans vindt, je grenzen weet en voelt.

Mijn naam is Diana Stassen. Ik help zorgverleners en mantelzorgers beter voor zichzelf zorgen én beter voor de ander te zorgen in de laatste levensfase. De leraar leert het meest is een uitdrukking die op mij zeker van toepassing is. Als wijkverpleegkundige leer ik steeds beter mijn grenzen te stellen en voor me zelf te zorgen. Laat je inspireren met de tools die ik zelf toepas.