Wat er gebeurt als je met een doodskist op stap gaat!
Met een doodskist op stap!
Misschien krab jij je nu even achter de oren. Wat is dit voor een begin?!
Maar wees gerust; ik ga je de context uitleggen. Afgelopen zaterdag was er in Maastricht het ‘Festival Voor mijn Dood’; georganiseerd door Netwerk Sterven & Rouw Zuid-Limburg. In dit netwerk zitten allerlei collega’s, ritueelbegeleiders, uitvaartondernemers, rouwtherapeuten, rouwcoaches, vrijwilligersorganisaties, het hospice, thuiszorg en verpleegkundigen. Kortom: allerlei professionals rondom rouw en sterven. Op het festival voor mijn dood waren lezingen, toneelvoorstellingen, activiteiten voor kinderen en er was van alles te vragen over rituelen.
Eén van de acties van dit festival was een bakfiets waar een doodskist op vervoerd werd. In die doodskist was een brievenbus gemaakt.
Ik deel je mijn ervaringen in deze podcast Stervensgoed hoe het is om met een doodskist door de binnenstad van Maastricht te fietsen.
De rouwbakfiets
De doodskist werd door Maastricht geloosd en ondertussen werd het winkelend publiek uitgenodigd tot een reactie. Mensen konden een briefje schrijven over hoe zij denken over de dood, een briefje naar hun dierbaren of een bepaalde quote.
Maar ook lagen er dikke viltstiften waardoor mensen een spreuk op de kist konden schrijven. Ik werd, samen met iemand anders, gevraagd om met die doodskist door de binnenstad te gaan.
In het begin was dat natuurlijk een beetje onwennig.
Hoe loop ik naast deze bakfiets met doodskist, vroeg ik me af?
Dit is natuurlijk heel anders dan de sfeer op een echte begrafenis. Nu was het doel mensen te prikkelen om te praten over de dood. Ik deel drie inzichten die ik die dag van het festival voor mijn dood opdeed.
Praten over de dood; het is uitzoeken wat wel en niet werkt. Inzicht 1
Zelf was ik natuurlijk ook een beetje zoekende. Hoe ga ik nu naast deze kist lopen?
Welke houding neem ik aan?
Hoe wil ik mensen aanspreken?
Het is dan ook oké om uit te zoeken wat wel of niet werkt.
Voor iedereen is dit anders.
Voor zowel jezelf als met de ander waarmee je in gesprek bent over sterven en de dood.
Ik geloof dat alles wat je uitspreekt, met een open hart en een positieve en liefdevolle intentie naar de ander toe, dat dat oké is.
En als je iets 'verkeerds' zegt of naar een houding moet zoeken die past, dat je gewoon mag bijsturen.
Zo leg je de lat voor jezelf minder hoog en sta je jezelf toe om uit te proberen wat werkt.
Wees flexibel als je praten over sterven en dood. Inzicht 2
Hoe flexibeler jij bent, hoe flexibeler de ander is en hoe beter het gesprek verloopt. Als professional of semi-professional heb je vaardigheden ontwikkelt om een goede gesprekspartner te zijn.
Hoe flexibeler je bent, hoe beter je iemand aan kunt spreken. Zo doe je dat bij sommige mensen met een grap en een grol. Op het festival was er bijvoorbeeld iemand die vroeg waarom er een brievenbus in de doodskist zat. Wij zeiden als grap dat als iemand overleden was, je nog een scheutje wijn of bier naar binnen kon gieten.
Intuïtief voel je dan wel aan: Kan dat bij deze persoon of kan dat niet bij deze persoon? Een grappig en lollig gesprek eindigde uiteindelijk in een heel zinvol gesprek. Dit was dus een goede opening om te praten over sterven en dood.
Voor andere mensen werkt dit juist weer helemaal niet.
Zij vinden het te confronterend of te serieus om hier grappen over te maken. Bij een bepaalde groep werkt het weer heel goed om wat statische cijfers te geven. Bijvoorbeeld laten zien wat de leeftijden zijn waarop mensen overlijden; getallen, procenten en of zij daar wel eens over nagedacht hebben.
Weer andere mensen houden van een directe aanpak. Dan vraag je: “Wat vind je hiervan? Dat deze kist hier zo voor jou staat.”
Als dit te confronterend is, kun je het ook zachtjes via een omweg vragen. De flexibiliteit van de gesprekken ligt dus bij ons professionals en weet dus dat je daar opties in hebt. Als het ene niet werkt, probeer dan een andere manier.
Doorvragen als je weerstand bemerkt als je praat over sterven. Inzicht 3
Als je niet doorvraagt, laat je een mooie vraag liggen om verdieping in het gesprek te brengen om te praten over de dood.Het is een grote kans die heel vaak gemist wordt.
Ik zal je een voorbeeld geven.
Wij hadden superleuke reacties van mensen die de doodskist zagen. Verbaasde reacties, mensen die een beetje schrikken en mensen die zich afvragen of er iemand in ligt. Mensen reageren heel wisselend.
Veelal positieve reacties, maar er waren ook mensen die schrokken. Iemand vond het bijvoorbeeld heel naar en vond het niet kunnen en te shockerend.
Hoe ga je dan om met deze weerstand? Je kunt dan doorvragen “Mag ik je daar iets over vragen?”
En dan bijvoorbeeld zeggen: “Waarom vind je dit shockerend of waarom vind je dat dit niet kan?”
Dan hoor je ook het verhaal daarachter.
Toen kwam er een heel mooi verhaal dat iemand afscheid had moeten nemen van een dierbare, en dat was natuurlijk pijnlijk.
Op het moment dat je dan een doodskist ziet, wat je natuurlijk niet verwacht als je een middagje gezellig gaat winkelen, is dat natuurlijk een trigger van iets wat je verdriet en pijn heeft gedaan.
Uiteindelijk heb je een prachtig mooi gesprek. Door de weerstand heen ontstaan de mooiste gesprekken. Door dingen uit te spreken, krijgt het lucht en mag het gehoord worden.
Eigenlijk was dit ook een heel mooi moment voor die dierbare, die eerst weerstand had.
Praten over de dood, is vaak makkelijker dan je denkt
Dit waren de drie inzichten die ik met je wilde delen. Het is oké om uit te zoeken wat werkt. Wees die flexibele gesprekspartner. Want hoe flexibeler je bent, hoe beter het resultaat van je gesprek zal zijn. En als laatste; vraag door als er weerstand is. Vaak ontstaan daardoor de mooiste gesprekken. Wil je reageren op dit artikel? Laat het mij weten op mijn social media. Je vindt mij op Instagram onder de naam sterinzorg.