Euthanasie

Al jaren geleden…

Mw  was een dame van in de 90, met zwaar hartfalen en hypertensie.

Ze was een hele montere vrouw, die intens genoot van haar kinderen en kleinkinderen. Ze had een zoon en een dochter die geen contact met elkaar hadden. Met verjaardagen of feestjes was dus ook nooit de hele familie bij elkaar, altijd apart.

Van beide kanten werd wel eens wat vertelt, wat er in een verleden wel eens gebeurd zou zijn, deze verhalen verschilden uiteraard en werden van beide kanten anders beleefd. Ik heb me altijd maar van een mening onthouden. Ook naar mw toe.

Ze genoot altijd van de momenten dat we haar kwamen verzorgen, even een moment van aandacht, wist precies wat ze wilde en sprak ook heel duidelijk haar voorkeuren uit, wat verzorgenden betreft.

Haar dochter en schoonzoon kwamen heel trouw, soms met kun kleinkinderen (achterkleinkinderen van mw) en ohhh wat was ze altijd trots op die kleintjes. Ze vertelde vaak dat ze weer aan het sporten waren geweest en hoe het met ze op school ging.

Haar schoonzoon was ook altijd in voor een grap, ik heb menigmaal een rode kop opgelopen omdat hij weer wat uithaalde als ik werken moest. Humor ten top en mw genoot er zo van, dat gedraak met elkaar.

Mw heeft me ook 4 jaar lang op mijn verjaardag s morgens om 8 uur gebeld om me te feliciteren, de eerste keer zei ik: “met wie? Hoe komt u aan mijn nummer?”….

Het enige dat ze zei was: “ik heb een telefoonboek. Uiteindelijk kom ik bij de goeie uit”. Ze heeft dus meerdere mensen met mijn achternaam in mijn woonplaats gebeld totdat ze mij aan de telefoon kreeg,  ik kon hier van genieten.

Ze wist ook heel goed wat zich in de wereld afspeelde, ze volgde het nieuws op de voet en gaf ook hierbij heel duidelijk haar mening.

Het gebeurde, vanwege haar hartfalen, met regelmaat dat ze in het ziekenhuis werd opgenomen, omdat het vocht in rap tempo weer op kwam zetten en ze met extra plastabletten niet te behandelen was.

De laatste keer dat ze opgenomen werd in het ziekenhuis was ze ZO ontzettend benauwd, vreselijke angst en paniek in haar ogen, zo erg had ik het nog niet gezien.

Het duurde ook wat langer voor ze weer thuis kwam. Eenmaal thuis was ze weer helemaal blij in haar eigen kamer te zijn bij vertrouwde gezichten.

Op maandagmorgen zei ze tegen me, terwijl ik haar aan het verzorgen was: “Anne, dat van laatst, zo benauwd, dat wil ik niet meer”.

Tja, wat moest ik daarop zeggen : “Ik snap het helemaal, maar ik kan er niet zoveel mee, dat mag u met de huisarts bespreken”.

Ze vroeg me of ik de huisarts wilde bellen, of ze wilde komen. Zo gezegd, zo gedaan. De huisarts kwam dezelfde dag en ook de volgende dag. Daar werd besproken dat ze donderdags terug zou komen, dat familie uitgenodigd werd, dat er iemand van de zorg bij zou zitten en dat we gingen bespreken hoe verder. Omdat de contact verzorgende van mw (mijn collega) met vakantie was, zat ik erbij.

Die bewuste donderdag had de schoonzoon van mw een brief, die hij voorlas, daarop stonden de woorden die mw zelf had gesproken en wat haar wens was… Ik dacht nog steeds dat er een beleid besproken zou worden met: als u benauwd wordt, niet meer naar het ziekenhuis, maar wat dan….

Wordt er door de zoon voorgelezen dat mw een euthanasie wens heeft!

En het liefst zo snel mogelijk!

Wow, die had ik zeker niet aankomen en dat moest ik even laten bezinken.

De huisarts gaf aan dat ze al meerdere malen had aangegeven deze week dat ze zo ontzettend bang was weer vol te lopen met vocht en zo extreem benauwd te worden, dat dit haar wens was.

Het was een intiem, heftig gesprek met veel emoties, van alle partijen, maar ik begreep haar vraag heel goed. De huisarts ging een scen arts regelen, die dezelfde avond bij haar kon komen. Die had een gesprek met mw alleen, heeft grondig onderzoek gedaan en ik kreeg die donderdagavond nog te horen dat ze “groen licht” gaf, er was sprake van uitzichtloos lijden, met veel te verwachten problemen.

De volgende dag, vrijdag, kreeg ik in de loop van ochtend telefoon van mijn collega. Zij was aan het werk, ik zou haar dienst overnemen om 15.30 uur. De vraag werd mij gesteld of ik op dringend verzoek van mw, bij de euthanasie wilde zijn, samen met nog 2 collega’s.

Het tijdstip was al bekend, 17.30 uur in de late namiddag. Pfff ik was overdonderd, maar besloot er naar toe te gaan, en aanwezig te zijn.

Ik vond het spannend, maar hoefde zelf de handeling niet uit te voeren, en ik vond het ook wel een soort van eer, dat ze mij had gevraagd of ik wilde komen. Een andere collega bood aan om mijn late dienst te beginnen met werken en dan zouden we wel zien hoe de avond verder verliep.

Ik zat thuis ook niet meer rustig, ik voelde van binnen onrust en wilde eigenlijk naar mw toe. Ik heb de oppas voor de kinderen kunnen vervroegen en zo was ik om 14 uur al op mijn werk. Maar ja.. nu moest ik nog naar binnen bij mw. Oh jee, en  er zit familie… wat moet ik tegen hun zeggen dan…

Ik ging met kloppend hart naar binnen, maar het ijs was al snel gebroken, mw reageerde zo blij: “ohhh Anne, ik WIST gewoon dat je zou komen, wat vind ik dat fijn”m!! Poeh wat een opluchting.

Ze had precies bedacht hoe ze het hebben wilde, bed overdwars in de kamer, dochter en schoonzoon aan de ene kant van het bed, zoon en schoondochter aan de andere kant van het bed (gelukkig konden ze hier wel samen bij zijn voor hun moeder en hun ruzie even opzij zetten).

Wij met de 3 verzorgenden achter aan het bed.

Kwart over 5 belde ze, zegt ze: ja, ik moet je nog even plagen, maar ik moet op de po… gelukkig, er werd ook nog gelachen.

De huisarts kwam om iets voor half 6, samen met de collega uit de praktijk.

Voor haar was het ook de allereerste keer dat ze een actieve euthanasie uitvoerde, fijn dat haar eigen collega mee kon komen. Deze was een behoorlijk serieuze arts, en zei tegen ons dat we onze telefoons en piepers elders moesten leggen, dat stoort.

Eenmaal op de kamer, horen we ineens een nokia geluid van een telefoon overgaan, heeft meneer zelf vergeten om zijn geluid uit te zetten, ohh wat hebben we gelachen. Mw ging op bed liggen, kinderen naast zich.

De arts vroeg nogmaals of dit is wat ze wilde, en ze antwoorde met een zekere JA.

Ze had eerder die dag al een  infuusnaaldje geplaatst, waarin ze op dat moment een slaapmiddel spoot. Ik zie nog zo haar zwaaiende hand, dag lieve dames zei ze, en daar sliep ze. Meteen daarop werd er een spierverslapper gespoten en keek iedereen toe en wachtte… en wachtte… het leken wel 10 minuten, in werkelijkheid waren het er misschien maar 2.

Heel rustig gleed ze naar het hiernamaals, zo vredig, ze verdiende het.

Het was zo bijzonder en intiem om mee te mogen maken, heel emotioneel ook, we zijn met zijn 3-en naar de crematie geweest en 4 weken erna zijn we bij haar dochter en schoonzoon op bezoek gegaan om elkaar nog eens terug te zien en na te praten over wat er allemaal gebeurd was en wat dat met ieder van ons gedaan had. Ook heel bijzonder om dit zo af te kunnen sluiten.

Wat ik de arts op een later moment nog eens gevraagd heb, want daar had ik nog het meeste last van: HOE kan het zo zijn dat deze vraag van euthanasie zo snel uitgevoerd kon worden, terwijl bij menig zieke die die vraag heeft het moeilijk moeilijk is, meerdere malen afgewezen wordt of helemaal niet gehonoreerd word.

De arts vertelde me dat het voor deze mw uitzichtloos lijden was, ze was op leeftijd en kon niet meer beter worden. Daarbij was het een praktisch dingetje, de apotheek kon op de vrijdag het slaapmiddel en de spierverslapper leveren, als dat niet zo was geweest, had ze het weekend over gemoeten…

Ik weet wel dat ik diep respect heb voor deze dame, dat ze op deze leeftijd deze vraag heeft durven stellen.

Dit Blog is geschreven door Anne Sloetjes.

Anne is getrouwd en moeder van 3 kinderen. Ze werkt in een verpleeghuis op een somatische afdeling (mensen met lichamelijke aandoeningen/beperkingen) alhoewel er ook veel onbegrepen gedrag voorkomt ten gevolge van bijvoorbeeld hersenbloedingen en parkinson.

Ze is aandachtsvelder palliatieve zorg, dat houdt in dat ze meekijkt, in gesprek gaat met bewoners en familieleden om eventuele wensen te bespreken en te realiseren. Ze gaat opzoek en bespreekt wat kwaliteit van leven is voor deze persoon, en wat ze samen met het team hierin mag betekenen.

Hier lees je nog een verhaal van Anne

In dit blog lees je mee over het onderwerp euthanasie; de levenseindekliniek